"Kristallenmens gaat paleo"

Excursie naar Normandië
vrijdag 29 september - zondag 1 oktober 2006

ammoniet   "Pseudogrammoceras"   - vondst september 2006 Feuguerolles - 10,5 cm

Als je de hele zomer geen vakantie hebt kunnen genieten, zijn een paar dagen al een ware zegen, dus besloten Hélène en ik dat we het er maar eens van moesten nemen en de najaarsexcursie moesten uitbreiden tot 5 dagen: woensdag weg en zondag terug. De door John Bastiaansen voorbereide en geleide uitstap zou weliswaar eigenlijk pas vrijdag beginnen, maar we wilden samen met Wim en Marianne Dumont, die ook al eerder waren gearriveerd, wat cultuur opsnuiven en daar was donderdags mooi gelegenheid voor.

Grootste wandtapijt ter wereld
Normandië, wat was daar ook weer? Nou veel oorlogsmonumenten, -musea en -begraafplaatsen, veel camembert (stinkend lekker), veel calvados (dito) en cider (iets minder), veel leeg land, mooie oude steden en dorpen, kathedralen, krijtkusten en, uiteraard: fossielen. Nu ben ik dus geen fossielenverzamelaar, dus lag de nadruk op het vakantie-element, in eerste instantie. Hélène had iets gelezen over het grootste wandtapijt ter wereld, dat in Bayeux moest hangen, wat vrij dichtbij lag, dus: let's go! Moeilijk te vinden was het niet, want de hele stad hing vol met verwijzingen naar dat tapijt en er is zelfs een heel museum aan gewijd. Nu was het ook een indrukwekkend iets: een "stripverhaal" van 70 meter(!) lang en bijna 1000 jaar oud, dat een stuk Normandische geschiedenis vertelt uit de tijd van Willem de Veroveraar en dat dus ook de nog steeds merkbare verwevenheid van Normandië met Engeland illustreert. 70m lang en 50 cm breed; een compleet nieuwe definitie van het woord marathon-loper. Daarna bezochten we de kathedraal en, hoe kan het ook anders, een calvados-stokerij.

De groeve bij Feuguerolles stond in ieder geval op de planning
Bij terugkeer op de camping bleken John en Wally en Nico reeds gearriveerd. De rest zou vrijdagmiddag en -avond komen. Bij enig geestrijks werden 's avonds de plannen voor de komende dagen doorgenomen: in ieder geval een bezoek aan de groeve bij Feuguerolles en zoeken op een paar lokaties aan het strand.
Omdat het weer ditmaal meewerkte (kan het ook nog droog zijn tijdens een excursie?) was het bezoek aan de groeve een ware verademing: weer eens kunnen hakken en graven! En na de vondst van de eerste gave ammoniet, was het hek van de dam… wat zou er nog meer volgen? Nou, nog meer ammonieten, belemnieten en een enkele nautilus, plus vele schelpen in allerlei grootten passeerden de revue. Complete stukken jura-zeebodem verdwenen in de geduldige bus van Hélène, die tot overmaat van luxe tot aan de vindplaats mochten rijden, die buiten het werkgebied van de groeve lag en waar opzettelijk materiaal werd gestort om de verzamelaars ter wille te zijn. En zo dus te zorgen dat ze uit het werkende gedeelte van de groeve weg bleven. Zo kan het dus ook.
John regelde dat we er ook de volgende dag, met de andere paleo-mannen, nog in mochten en dat bleek zeer de moeite waard, later. 's Avonds bleek dat de versterking inderdaad gearriveerd was en werden de flessen, blikken, zakjes en worsten(!) weer opengetrokken. Het was ouderwets gezellig en een tikkie ranzig, maar dat màg… op een Gea-excursie.

Niet aangemeld, maar toch massaal aanwezig: de 'Tipula-Maxima' of in goed Nederlands de 'langpootmug'

Fossielen-boter
De volgende ochtend bleek in de groeve dat een stel aaaardige fransen iemand van de groeve hadden betaald om het gehele zoekgedeelte met de shovel om te zetten. Zie daar de fossielen-boter, waar wij met onze neuzen in vielen. Oprapen was het devies! De ene ah volgde de andere oh op en de ammonieten werden alsmaar groter. Natuurlijk was daar een opmerking van de mineralen-kant dat de paleo-groep zich misschien in het vervolg nog eens achter de oren zou krabben voordat ze ons nòg eens mee zouden nemen, omdat we steevast met fraaie vondsten aan de haal gingen. Gelukkig scoorden zij zelf ook helemaal niet slecht, gezien de wagenwiel-grote pakken, die in hun auto's verdwenen. E.e.a. werd 's avonds gevierd met een etentje in Houlgate.

Met calciet gevulde brachiopoden
Ter afsluiting gingen we op aanwijzing van John zondagochtend, na het afbreken van de tent onder een stralende hemel, zoeken aan het strand van Lion-sur-Mer. Ook hier hoefden we alleen maar te rapen en bleken, wat me in de groeve ook al opgevallen was, de fossielen- en de mineralen-discipline elkaar te overlappen, in de vorm van met calciet gevulde brachiopoden. Ook recente schelpen waren in alle vormen en maten te vinden. Hélène wist zelfs een mooie zee-egel buit te maken. Met tegenzin moesten we ons losmaken om tegen een uur of twee richting Nederland te rijden om het reguliere leven weer op te pakken, een paleo-ervaring rijker.
Ik hoop dat de paleo-werkgroep deze gezamenlijke onderneming net zo positief heeft ervaren als wij!

verslag: Terry Elsten     foto's: Wim Dumont, Henri Versteeg en Hans van den Bosch

Voor op naam brengen van de vondsten kan gebruik worden gemaakt van enkele oude GEA - themanummers , o.a. "Het Toarcien" (1976 nr.1) en "Normandië" (1981 nr.1). Recent verscheen ook nog een artikeltje in GEA over de groeve bij Feuguerolles getiteld "Fossielen zoeken in de Calvados" (GEA 2005 nr.4)

Daarnaast zijn er ook enkele websites met goede foto's :

•		Geologie van Caen en omstreken Lithothèque de Normandie - Géologie - Excursion - Coupes - Fossiles - Microfaciès - Visite - Cartes géologiques : zie op deze site o.a. de pagina Carrière de Feuguerolles voor een beschrijving van de groeve; kijk voor op naam brengen van de fossielen bij "Fossiles de Normandie" / "Pliensbachien" en "Toarcien" (belemnieten en ammonieten Feuguerolles) en "Bathonien"(fossielen Luc- en Lion-sur-Mer)
•		"Fossiles du bathonien de Basse-Normandie" (voornamelijk over fossiele zee-egeltjes Luc-sur-Mer)
•		"Steinkern.de - Fossilien sammeln im Calvados" (een duits excursieverslag met goede fossiel-foto's)
•		Ammonites et autres fossiles ; kijk hier o.a. op de pagina's Fossiles du Toarcien - page 1, Fossiles du Toarcien - page 5, Fossiles du Bajocien - page 1 en Fossiles du Bajocien - page 2 naar de afgebeelde fossielen uit het departement Calvados

Een aantal vondsten van deze excursie is ook nog te zien op de GEA Westbrabant-pagina ammonieten Normandië

Alle rechten voorbehouden. Copyright 2002 - 2006, 2017 . Pagina's onderhouden door J. Bastiaansen